SİNYALİZE TESİS YAPIM VE MONTAJ TEKNİK ŞARTNAMESİ

Trafik işaretlemeleri : Yüklenici firma yol güzergahında ve kavşakta yapacağı çalışmalar için Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından tespit edilen standartlara uygun trafik işaretlemesini kendi imkanlarıyla yapmak zorundadır. Emniyet tedbirleri alınmadan işe başlanmayacaktır.

Rögarlar:

1. Her sinyalizasyon direği için bir adet rögar kullanılmalıdır.

2. Yol geçişlerinde karşılıklı olarak iki tarafa refüj veya kaldırımdan 1 veya 2 metre içeriye birer adet rögar yapılmalıdır.

3. Birbirine çok yakın rögarlar birleştirilip tek rögar haline getirebilir. Alttaki resimde görüldüğü gibi 2 geçiş ve 1 direk rögarı tek rögar haline getirilmiştir.

4. Toprak satıhlarda rögar seviyesi rögar içine malzeme dolmaması için zemin seviyesinden birkaç cm. yüksek inşa edilmelidir.

5. Rögar kapağının direğin karşı istikamete açılır inşa edilmesi daha uygun olacaktır.

6. Ortalama rögar derinliği 60 cm dir. Minimum rögar derinliği 50 cm. olmalıdır.

7. Rögar yapımında ve 300 doz beton kullanılmalıdır.

8. Beton periyodik olarak sulanmalıdır.

9. Rögar iç ebatları 36cmx36cm olmalıdır. Rögar kalıp ile hazırlanmalıdır.

10. Rögar kapağı olarak aşağıdaki proje kullanılmalıdır.

11. Rögar ebatlarının yeterli gelmediği durumlarda örneğin yol geçişlerinde kullanılan derin rögarlarda aynı projeye benzer iç ebatları 54x54 dış ebatları 60x60 rögarlar kullanılabilir.

Direk temelleri :

1. Kalıpsız direk temeli yapılmayacaktır.

2. Standart direkler için ve başüstü direkler için iki farklı direk temeli kalıbı kullanılacaktır.

3. Kalıbı hasarsız çekebilmek için beton malzemesi az su ile hazırlanmalı bir miktar dinlenmeye bırakıldıktan sonra (15-20 dak.) kalıp çekerek (kürek sapıyla) çıkarılmalıdır. Beton yanmaması için periyodik olarak sulanmalıdır.

4. Standart direk için hazırlanan direk temeli 5 inç çapında , 60 cm derinliğinde , başüstü direkler için hazırlanan direk temeli 6 inç çapında ve ortalama 110 cm derinliğinde olmalıdır. Bu derinlik seviyeleri sert ve zorlu zeminlerde 50 ve 100 cm ye düşürülebilir.

5. Başüstü ve standart sinyalizasyon direk temelleri mümkünse minimum 1 metre bordür taşından içeriye kaldırım veya refüje inşa edilecektir.

6. Temel yapımında 300 doz beton kullanılmalıdır.

7. Temel betonu kurumadan direkler montaj edilmemelidir.

8. Rögar ile direk temelleri arasında 80-90 mm çapında kangal boru kullanılmalı, bu boru direk içindeki elektriki bağlantının yapıldığı ray klemenslerine kadar uzatılmalıdır.

9. Her sinyalizasyon direğine bir enerji kablosu girmeli en çok 2 enerji kablosu çıkmalıdır. Rögar ile direk bağlantı odası arasında (80-90mm kangal boru içinde) 3 ten fazla enerji kablosu bulunmamalıdır.

10. Direkler temele monte edilip yönüne çevrildikten sonra direk ile temel arası kumla doldurulmalı ve temelin üzerine direği saracak şekilde bilezik betonu atılmalıdır. Böylece direklerin yanlış yönlere dönmesi engellenmelidir.

11. Aşağıdaki teknik resimde direk temel kalıplarının ölçüleri verilmiştir.

12. Temel kalıpları yapımında et kalınlığı ince, 5 ve 6 inçlik demir borular kullanılabilir..

Cihaz temeli :

1. Cihazın kurulacağı yere bir başüstü direk temeli hazırlanmalıdır. Cihaz montaj aparatı bu temele monte dilmelidir.

2. Sinyalize kavşağın ihtiyacı olan grup sayısından fazla çıkış grubuna sahip kavşak kontrol cihazı (KKC) kullanılmayacaktır.

3. Kavşak kontrol cihazı maksimum grup sayısı kadar çıkış grup kartı (lamba kartı) cihazın üzerinde olacaktır. Örneğin 5 gruplu sinyalize kavşak için 12 gruplu cihaz kullanılmayacaktır, 8 gruplu cihaz kullanılacak ve 8 grupluk çıkış kartı kullanılmasa bile cihazın üzerinde olacaktır.

4. Ana yol ve tali yol gibi iki oto grubuna sahip kavşaklarda her bir grubu 2 ye ayırarak 4 grup haline getirmenin daha uygun ve güvenli olacaktır.

5. Cihaz ile rögar arasında kabloları taşımak amacıyla 80-90mm çapında kangal boru kullanılmalıdır. Bu boru rögardan cihaz girişine kadar uzatılmalıdır.

6. Aşağıda kavşak kontrol cihazı montaj aparatının teknik resmi verilmiştir.

Kablo kanalları ve boruları :

q Toprak kazı

1. Cihazdan çıkan ve cihaza giren tüm kablolar mutlaka yeraltından ve kablo borusu içinde taşınacaktır.

2. Tüm kablo boruları 50cm derinlikte kazılacak olan kablo kanallarına döşenecektir.

3. Kaldırım veya refüj altına döşenen kablo boruları kangal boru olmalıdır.

4. Kangal borular 6 atü ve 70-80 mm çapında olmalıdır.

5. Yaklaşım flaşörleri için kullanılacak kangal boru 40 mm veya 50 mm olmalıdır.

6. Kangal borular yekpare olacak yeraltında ekleme yapılmayacaktır.

7. Uzun mesafelere kablo kanalı kazısı yapılması durumunda (mesafe 40 metreyi geçtiğinde) her 40 metre için bir rögar yapılacaktır.

8. Kangal borular yekpare olacak yeraltında ek yapılmayacaktır.

9. Refüj veya kaldırım kazılarında traktör kazıcı veya ekskavatör kullanılmayacaktır. Ancak meskun mahal dışında boş arazilerde iş makinaları ile kazı yapılabilecektir.

q Asfalt kazısı

1. Ana yol veya tali yol veya üzerinden araç geçen her zemin altına döşenecek olan kablo boruları 4.05 mm et kalınlığına sahip 3 parmak çapında galvaniz kaplı demir boru olmalıdır. Galvaniz kaplı boruların yeraltındaki ekleri kendi orijinal manşonlarıyla yapılmalıdır.

2. Asfalt kazısı yapılırken önce derz kesme ile maksimum 15cm genişliğinde ve yeterli derinlikte kesme işlemi yapılacak daha sonra kompresör ile 30-40 cm derinliğinde kazılarak işlem tamamlanacaktır. Demir borunun üst seviyesinin asfalt yüzeyine en yakın olduğu mesafe 20 cm den az olmayacaktır.

3. Kazıcı traktör veya ekskavatör gibi yola hasar veren makinalar kullanılmayacaktır.

4. Trafiğe açık yollarda önce yolun yarısının geçişi yapılacak daha sonra diğer yarısı tamamlanacaktır.

5. Kablo boruları döşendikten sonra zemin tekrar eski haline getirilip sıkıştırılacak gerekli temizlik yapılacaktır. Kazı işlemlerinden sonra çevre temizliği yapılacaktır.

Sinyal vericilerin montajı :

1. Sinyal verici gruplarının son kontrolleri yapılıp siperlikler sağlamca takıldıktan sonra projede gösterilen yerlerine monte edilmelidir. Tüm sinyal vericiler direğe sağlam , hitap ettiği yöne uygun monte edilmelidir. Yön ayarlaması yapıldıktan sonra alt ve üstteki ayar cıvatalarının boşlukları alınmalıdır.

2. Standart direğe monte edilen sinyal vericilerin ve gruplarının üst irtibat ayağı inoks metrik-8 cıvata ile yapılmalıdır. Bu durumda sinyal vericinin alt irtibat ayağı galvaniz kaplı bir kelepçeyle direğe bağlanabilir. Bütün sinyal vericilerin enerji kabloları (4x1,5NMH , 3x1,5NMH) üst irtibat ayağının içinden yapılmalıdır.

3. Başüstü direklerin konsolüne monte edilecek oto sinyal vericileri için resimdeki gibi sıcak daldırma galvaniz kaplı sağlam bir aparat kullanılmalıdır.

4. Bu aparat yardımıyla Konsoldaki sinyal vericiler yol yüzeyine tam dik konuma getirilip sabitlenmelidir.

5. Başüstü direk konsollarına kırmızı sarı ve yeşil yan yana gelecek şekilde yatay konumda sinyal verici grubu bağlanmamalıdır.

6. Sinyal verici grubun üst kısmı yolun geliş istikametine doğru eğik monte edilmemelidir. Dik monte edilmelidir. Sinyal vericilerin optik düzenekleri zaten ışığı kenarlara ve alta yönlendirecek şekilde tasarlanmışlardır.

7. Karşılıklı olarak iki başüstü direk monte edildiğinde (hem refüje hem kaldırıma) konsoldaki oto sinyal verici grupları aynı hizaya getirilmelidir. Bunun için başüstü direklerde konsol bağlantısını sağlayan 8 adet m16 cıvata ile ayar yapılmalıdır.

8. Kavşakta kullanılan tüm sinyal vericiler ve sinyal verici grupları aynı renk seçilmelidir. Sinyal verici rengi için siyah, gri, siyah-gri, turuncu, yeşil gibi renklerden biri seçilebilir. Gri renk tozlu ortamlar için daha uygun olabilir.

9. Bir çıkış grubunda hem halojen hem ledli sinyal verici kullanılması ampul dedeksiyonunu zorlaştıracaktır.

Enerji kabloları :

1. Enerji kabloları tesisatında yeraltında ve rögarlarda kesinlikle ek yapılmayacak tüm ekler sinyalizasyon direkleri içinde bulunan ray klemensleri üzerinden yapılacaktır.

2. Sinyalizasyon bünyesinde havai hat enerji bağlantısı kullanılmayacaktır..

3. Yeraltına döşenen enerji kabloları tek damarlı (NYY), sinyal verici ve sinyalizasyon direkleri içine döşenen enerji kabloları çok damarlı (NMH) olacaktır.

4. 1.5 mm2 den küçük NYY , 1mm2 den daha düşük kesitli NMH enerji kablosu kullanılmayacaktır.

5. Bütün kablolar kablo boruları içine döşenecektir.

6. Elektrik enerjisi girişi için minimum 2x6NYY kesitli kablo kullanılacaktır. Mesafe uzadıkça daha yüksek kesitli kablo kullanılmalıdır. 50-200 metre arası 2x10NYY , 200-500 metre arası 2x16NYY kablo kullanılmalıdır. Bu kablo kesitleri ortalama büyüklükteki bir sinyalize kavşak içindir.

7. 2x6 NYY kablonun elektrik direğine bağlantısı 2–3 metrelik 1” galvanizli demir borunun içinden geçirilerek yapılmalıdır.

8. Her rögar içinde 1-2 metre fazla kablo bırakılmalıdır.

9. Cihaz ile sinyal verici grupları arasındaki enerji kablosu olarak şimdiye kadar yaygın kullanılan 4x1,5NYY – 7x1,5NYY – 10x1,5NYY kabloları kullanılabilir.

Çok iletkenli kablo tesisatı:

1. Ancak 19x1,5NYY - 21x1,5NYY - 24x1,5NYY veya 30x1,5NYY kullanımı tavsiye edilmektedir.

2. Cihazdan çıkan (aşağıdaki şekilde 19 iletkenli kablo) elektrik kablosu bütün sinyalizasyon direklerine iletken numarasına göre bağlanacaktır. Böylece her sinyalizasyon direğine bütün gruplar kavşak kontrol cihazının çıkış grupları sırasıyla bağlanmış olacaktır.

3. Aşağıdaki şekilden de anlaşılabileceği gibi 19x1,5NYY kablo iletkenleri cihaz çıkışında 5 oto ve 1 yaya çıkış grubuna bağlanmıştır. 16 ve 17 nolu iletkenler yaya grubunun kırmızı ve yeşilidir. 18. iletken Flaş, 19 nolu iletken nötrdür.

4. Bu tesisatın kolay arıza giderme, tekrar kablo çekilmeden genişleyebilme gibi önemli avantajları vardır.

5. Dikkat edilmesi gereken husus kavşaktaki grup sayısına dikkat edilerek uygun sayıda iletkene sahip (14,19,21,24,30) kaliteli kablo (TSEK belgeli) seçilmesidir.

6. İstenirse son direkten çıkarılacak olan kablo tekrar cihaza bağlanabilir. Bu durumda lambalar iki taraftan da besleneceği için daha güvenli bir bağlantı yapılmış olur.

7. Örneğin 5 oto 3 yaya gruplu bir kavşakta kullanılacak kablonun kablo_iletken_sayısı = 5x3+2x2+flaş+nötr bu durumda iletken sayısı 23 olacak ve uygun seçim 24x1,5NYY olacaktır.

8. Ana yol ve tali yol gibi iki oto grubuna sahip kavşaklarda her bir grubu 2 ye ayırarak 4 grup haline getirmenin daha uygun ve güvenli olacağı unutulmamalıdır. Her lamba çıkış grubuna 4 ten fazla sinyal verici grubu bağlanmamalıdır .

9. Yukarıda sinyalizasyon direğindeki elektriki bağlantı odasının planı görülmektedir. Sinyal vericilerin elektriki bağlantıları, standart ve başüstü direklerdeki bağlantı odasında 25 cm. uzunluğundaki şaşırmalı ray üzerinde bulunan 21 adet 6 lık TSEK belgeli ray klemensi ile yapılacaktır.

10. Her bir direğin bağlantı odasında karşı çepere kaynaklı ray üzerindeki klemense yapılan elektriki bağlantılar KKC (kavşak kontrol cihazı) gibi 1. çıkış grubundan itibaren sırayla yapılacaktır.

11. Bağlantı odalarında sıra klemens kullanılmayacaktır.

Enerji temini : Sinyalize tesisin çalışabilmesi için gerekli enerji abonelik işlemleri idare adına yüklenici tarafından yapılacaktır.